Γράφει η Θέτις Δημητροπούλου, φοιτήτρια Ψυχολογίας

Το διαδίκτυο έχει λάβει ενεργό ρόλο στις ζωές όλων μας. Πόσοι από μας όμως γνωρίζουμε ότι ακόμα και στο διαδίκτυο αφήνουμε ίχνη; Οποιαδήποτε ενέργεια κάνουμε, οι αναρτήσεις ή τα email που στέλνουμε αφήνουν ένα ίχνος στο δίκτυο το οποίο δε σβήνει, μένει πάντα εκεί και μας ακολουθεί για την υπόλοιπη ζωή μας.

Τι ακριβώς, όμως, είναι το ψηφιακό αποτύπωμα;

Οτιδήποτε αφορά εμάς ή τις αναρτήσεις που έχουμε κάνει σε blogs, social media, άρθρα που μπορεί να έχουμε γράψει ή να έχουν γραφτεί για εμάς, ακόμα και πληροφορίες για μέρη που επισκεφθήκαμε ή αναζητήσεις που έχουμε κάνει στον ιστό. Μέσα από τα cookies, όλα αυτά μπορεί να χρησιμοποιηθούν για να αποκαλύψουν πληροφορίες για μας, όπως οι πολιτικές πεποιθήσεις μας, τα ενδιαφέροντα μας, το φύλο, η ηλικία και οτιδήποτε αποτελεί προσωπικό δεδομένο. Έτσι λοιπόν, οι διαφημίσεις που ξεπροβάλλουν στις οθόνες μας δεν είναι τυχαίες, αλλά βασίζονται σε όλες αυτές τις πληροφορίες που προκύπτουν από το αποτύπωμά μας και τις πρόσφατες αναζητήσεις μας.

Εύλογα θα αναρωτηθεί κάποιος για τον τρόπο με τον οποίο συλλέγονται όλα αυτά τα στοιχεία που δημιουργούν το ψηφιακό μας αποτύπωμα. Κυρίως από τις μηχανές αναζήτησης, όπως το GOOGLE, που αποθηκεύουν τις αναζητήσεις μας μαζί με κάποιες διευθύνσεις IP, που θεωρούνται κι αυτές προσωπικό δεδομένο. Κάποιες εταιρείες διαγράφουν μετά από ορισμένο χρονικό διάστημα αυτές τις πληροφορίες, ενώ άλλες τις κρατούν επ’ αόριστον. Άλλη μια πηγή πληροφοριών για μας είναι και οι φυλλομετρητές (Firefox, Google Chrome κτλ). Εκείνοι διατηρούν το ιστορικό μας ως προεπιλογή αναζήτησης, αλλά μας δίνουν δυνατότητα να διαγράψουμε το ιστορικό μας ή ακόμα και να περιηγηθούμε χωρίς να αφήνουμε ιστορικό. Ακόμα όμως και οι πάροχοι διαδικτύου κρατάνε πληροφορίες για τις δραστηριότητές μας, όπως ημερομηνίες ή διευθύνσεις IP και μάλιστα είναι υποχρεωμένοι από την ελληνική νομοθεσία να διατηρούν αυτά τα αρχεία για διάστημα 12 μηνών.

Σαφώς όμως και τα κινητά μας είναι μεγάλη πηγή πληροφοριών, καθώς πρόσφατα πολλοί χρήστες Iphone ανακάλυψαν ότι το λογισμικό Siri όχι μόνο αποθηκεύει τα δεδομένα και τις αναζητήσεις τους, αλλά τα αποστέλλει στην εταιρεία, η οποία τα διατηρεί για διάστημα δύο ετών.

Μέσα από το διαδικτυακό μας αποτύπωμα διαμορφώνεται και η ψηφιακή μας ταυτότητα, από τους διαδικτυακούς μας φίλους, μέχρι το τι κοινοποιούμε αλλά και την εικόνα που προβάλλουμε στο διαδίκτυο για τον εαυτό μας. Επομένως, αν κάποιος υποκλέψει τους κωδικούς μας μπορεί εύκολα να γίνει ‘εμείς’ και να κλέψει την ψηφιακή μας ταυτότητα.

Συμβουλές για την προστασία της ψηφιακής μας ταυτότητας

Πώς όμως μπορούμε να περιορίσουμε το ψηφιακό μας αποτύπωμα και να προστατεύσουμε την ψηφιακή μας ταυτότητα;

Χρειάζεται μεγάλη προσοχή όσον αφορά τις διαδικτυακές έρευνες, τους διαγωνισμούς και τα ψηφιακά βραβεία, που συχνά μπορεί να αποτελούν κακόβουλες ενέργειες, που έχουν στόχο την κλοπή των προσωπικών πληροφοριών.

Μια από τις πιο παρεμβατικές μορφές καταγραφής δεδομένων είναι και η τοποθεσία μας, καθώς δίνει πληροφορίες για μέρη που επισκεφθήκαμε ή θα επισκεφθούμε αλλά και μια ακριβή εικόνα των καθημερινών μας συνηθειών. Είναι σημαντικό να κρατάμε την τοποθεσία μας μυστική, γιατί συχνά μπορεί να τεθεί σε κίνδυνο ακόμα και η σωματική μας ακεραιότητα.

Ένα ακόμα συχνό φαινόμενο είναι και η παραπομπή από εταιρείες να κάνουμε εγγραφή σε κάποιο newsletter προκειμένου να λαμβάνουμε προσφορές ή ενημερώσεις. Αυτό, όμως, μπορεί να γίνει αρκετά παρεμβατικό αφού οι εταιρείες θεωρούν ότι έχουν έτσι τη δυνατότητα να βομβαρδίζουν τον χρήστη με ενημερώσεις και μηνύματα, οπότε καλό θα είναι να αντισταθούμε στην παρόρμηση της εγγραφής ή να χρησιμοποιούμε ένα λογαριασμό ηλεκτρονικού ταχυδρομείου αποκλειστικά για τον σκοπό αυτό.

Κάτι εξίσου σημαντικό είναι και η σωστή έρευνα πριν τη λήψη κάποιας εφαρμογής, αφού πολλές απαιτούν ένα μεγάλο αριθμό προσωπικών στοιχείων και μπορεί να συλλέγουν πληροφορίες για την τοποθεσία μας ή τη δραστηριότητα περιήγησής μας. Θα ήταν καλό ένα τακτικό ‘καθάρισμα’ των εφαρμογών που δε χρησιμοποιούμε συχνά, αλλά και ο έλεγχος των δικαιωμάτων για όσες εφαρμογές κρατήσουμε. Πολλές εταιρείες συχνά θα μας ζητήσουν τη δημιουργία κάποιου λογαριασμού. Όσους λιγότερους λογαριασμούς διαθέτουμε τόσο το καλύτερο, αφού συλλέγουν πληροφορίες ακόμα και για τις πληρωμές μας.

Καλό θα ήταν να αποφεύγουμε όσο μπορούμε την ανταλλαγή ευαίσθητων δεδομένων όπως τραπεζικά στοιχεία, διευθύνσεις και τηλέφωνα, γιατί μπορεί να χρησιμοποιηθούν ακόμα και για ηλεκτρονικό έγκλημα, ενώ σημαντικό είναι όπου δίνεται η δυνατότητα να αρνούμαστε τη χρήση cookies, αυτά τα μικροσκοπικά αρχεία που συλλέγουν τα προσωπικά μας δεδομένα.

Το πιο βασικό κομμάτι στο οποίο χρειάζεται να προστατευθούμε είναι τα κοινωνικά δίκτυα. Χρειάζεται μεγάλη προσοχή στις αναρτήσεις, τις οποίες κάνουμε. Οποιαδήποτε, ευαίσθητου περιεχομένου, φωτογραφία μπορεί κάπου να εμφανιστεί και να μας ακολουθεί στη ζωή μας. Το ίδιο ισχύει και με οποιαδήποτε ανάρτηση κάνουμε από τη συναισθηματική μας κατάσταση μέχρι κάποιο σχόλιο για τα πολιτικά πράγματα. Κάθε τοποθέτηση μας μπορεί να αποκαλύψει προσωπικές πληροφορίες για μας και να μας φέρει αντιμέτωπους με αρνητικές συνέπειες.

Δημιουργούμε ισχυρούς κωδικούς πρόσβασης και διαφορετικούς για κάθε λογαριασμό που χρησιμοποιούμε, αποτελούμενους από 8 στοιχεία και πάνω, οι οποίοι θα περιλαμβάνουν έναν συνδυασμό κεφαλαίων και μικρών γραμμάτων, αριθμών και συμβόλων. Τέλος, είναι σαφές και το όφελος χρήσης κάποιου έγκριτου internet security.

Το διαδίκτυο είναι ένας αχανής και πολλές φορές σκοτεινός και άγνωστος κόσμος. Κάθε ενέργεια που κάνουμε μπορεί να μείνει εκεί για αρκετό διάστημα και να επηρεάσει την ταυτότητα κι ακόμα και τις επαγγελματικές μας ευκαιρίες. Χρειάζεται να είμαστε αρκετά προσεκτικοί και φειδωλοί στις αναρτήσεις και την ανταλλαγή των προσωπικών μας πληροφοριών για να μη μετατρέψουμε αυτό το συναρπαστικό εργαλείο σε κάτι που θα μας ακολουθεί για την υπόλοιπη ζωή μας.

 

Πηγή: csii.gr